Λάδι καρύδας και διατροφή

Το λάδι καρύδας γίνεται όλο και πιο δημοφιλές και το βρίσκουμε τόσο σε σούπερ μάρκετ όσο και σε φαρμακεία. Πόσο καλό είναι όμως διατροφικά και πως γίνεται η σωστή χρήση του ;

Το λάδι καρύδας προέρχεται από φρέσκια ή αποξηραμένη σάρκα καρύδας. Αποθηκεύστε το λάδι καρύδας σε δροσερό και σκιερό μέρος σε ένα σφραγισμένο βάζο ή στο ψυγείο. Διαρκεί και συντηρείται ανάλογα με το πώς έγινε η επεξεργασία του και το πώς αποθηκεύτηκε. Συνήθως το εξευγενισμένο λάδι καρύδας διαρκεί μερικούς μήνες και το παρθένο λάδι καρύδας μπορεί να διαρκέσει 2-3 χρόνια, εάν φυλάσσεται μακριά από θερμότητα και φως.

Τα σημάδια που σημαίνουν κίνδυνο

Αν δείτε σημάδια όπως μούχλα, κίτρινη απόχρωση ή περίεργες οσμή και γεύση τότε είναι δείγμα αλλοίωσης. Ενημερωτικά να πούμε ότι παγκοσμίως, οι Φιλιππίνες είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός λαδιού καρύδας, με δεύτερη την Ινδονησία και τρίτη την Ινδία. Την τελευταία δεκαετία η δημοτικότητα της καρύδας, και ιδίως το λάδι της, έχει αυξηθεί και ακούμε συχνά για τις ευεργετικές ιδιότητες του στην υγεία και όχι μόνο καθώς έχει πολλαπλές χρήσεις. Υποστηρίζεται από διάφορους διασήμους και προσωπικότητες γνωστές στα social media ότι το λάδι καρύδας βοηθάει στη μείωση του σπλαχνικού λίπους δηλαδή στο ενδοκοιλιακό, μειώνει την όρεξη και αυξάνει το αίσθημα του κορεσμού ενώ λέγεται επίσης ότι προλαμβάνει καρδιαγγειακές παθήσεις , αποτρέπει την άνοια, το Αλτσχάιμερ και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην Αμερική ένα μεγάλο ποσοστό το χαρακτηρίζει «υγιές» με την πλειοψηφία των ειδικών διατροφολόγων να εκφράζει την αντίθετη άποψη.

Διαβάστε – Διατροφή: 5 δίαιτες κατά του διαβήτη

Τι πρέπει να ξέρετε για το λάδι καρύδας

Το λάδι καρύδας είναι ενταγμένο σε διάφορες δίαιτες που είναι στη μόδα, συμπεριλαμβανομένων της κετογονικής και της Paleo. Καθώς η στροφή στα φυτικά προϊόντα και πιο συγκεκριμένα στις φυτικές τροφές αυξάνεται, το λάδι καρύδας έχει γίνει μια επιλογή λαδιού που χρησιμοποιείται κατά κόρον για την πλούσια γεύση του και το διακριτικό και ευχάριστο άρωμα καρύδας. Ας εξετάσουμε όμως τη σύσταση του για να δούμε ότι τα φαινόμενα και τα λεγόμενα απατούν. Καταρχάς να τονίσουμε ότι το λάδι καρύδας είναι 100% λίπος, όπου το 80 με 90% είναι κορεσμένα λιπαρά.

Αυτό δίνει και την ιδιότητα του να είναι στερεό σε θερμοκρασία δωματίου και γύρω στους 25 βαθμούς να λιώνει και να αποκτά τις ιδιότητες του υγρού. Αποτελείται από λιπαρά οξέα διάφορων τύπων με επικρατέστερο το λαουρικό οξύ (47%), ενώ το μυριστικό και το παλμιτικό οξύ βρίσκονται σε μικρότερες ποσότητες. Τα δύο τελευταία αυξάνουν τα επίπεδα της επιβλαβούς LDL χοληστερόλης. Περιέχει σε πολύ μικρές ποσότητες μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά. Το λάδι καρύδας είναι χωρίς χοληστερόλη, χωρίς φυτικές ίνες, ενώ είναι φτωχό σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές στερόλες.

Η σημασία της διατροφής

Οι φυτικές στερόλες ίσως βοηθούν στο να εμποδίσουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο σώμα αλλά και πάλι βρίσκεται σε ελάχιστη ποσότητα ιδίως αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι συνήθως προσλαμβάνουμε λίγες κουταλιές της σούπας από το λάδι καρύδας. Η ποσότητα λοιπόν σε σχέση με την περιεκτικότητα του σε αυτές είναι πολύ μικρή για να παράγει ένα ευεργετικό αποτέλεσμα. Πολλοί από τους ισχυρισμούς που είναι υπέρ της χρήσης του λαδιού καρύδας στη διατροφή επειδή προάγει την καλή υγεία αναφέρονται σε έρευνες στις οποίες χρησιμοποιήθηκε λάδι καρύδας από 100% τριγλυκερίδια μέσης αλύσου, κι όχι το κοινό εμπορικό λάδι καρύδας που είναι κατά κανόνα διαθέσιμο στα ράφια των καταστημάτων.

Τα τριγλυκερίδια μέσης αλύσου απορροφώνται γρήγορα και χρησιμοποιούνται αμέσως για ενέργεια αφού μετα την πέψη γίνει ο γνωστός μεταβολισμός τους στο ήπαρ. Η θεωρία είναι ότι αυτή η γρήγορα απορροφούμενη μορφή προάγει το αίσθημα κορεσμού και αποτρέπει την αποθήκευση λίπους, διότι η μετατρέπεται κατευθείαν και δεν αποθηκεύεται ως λίπος που είναι. Βέβαια το λαουρικό οξύ που είναι το κύριο συστατικό του δεν είναι τριγλυκερίδιο μέσης αλύσου. Το λαουρικό οξύ αντιθέτως απορροφάται αργά και μεταβολίζεται όπως και τα άλλα λιπαρά οξέα μακράς αλύσου.

Τα οφέλη για την υγεία

Να σημειωθεί ότι ο τύπος καρύδας που καταναλώνουν είναι διαφορετικός από αυτόν που χρησιμοποιείται σε μια τυπική δυτική διατροφή. Αυτές οι ομάδες ανθρώπων δεν τρώνε επεξεργασμένο λάδι καρύδας, αλλά ολόκληρη την καρύδα μαζί με την σάρκα της ή ως πεπιεσμένη που γίνεται μία κρέμα καρύδας και σαφώς σε συνδυασμό με μια τοπική διατροφή που είναι πλούσια σε τρόφιμα με φυτικές ίνες και χαμηλή σε επεξεργασμένα και ζαχαρούχα τρόφιμα.
Μελέτες διαπιστώνουν ότι όσοι καταναλώνουν υψηλότερες ποσότητες λαδιού καρύδας έχουν αυξημένα επίπεδα της ευεργετικής HDL χοληστερόλης αλλά επίσης αυξημένα επίπεδα συνολικής χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων.

Διαβάστε – Διαιτολόγος: Γιατί να τον επισκεφτείτε

Σε σύγκριση με μία διατροφή με βούτυρο ή ακόρεστο λίπος όπως ελαιόλαδο, το λάδι καρύδας αυξάνει την ολική χοληστερόλη, την HDL και την επιβλαβή LDL περισσότερο από τα ακόρεστα έλαια, αλλά όχι περισσότερο από το βούτυρο. Το λάδι καρύδας έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνει την χοληστερίνη και δεν είναι υγιεινή επιλογή για την υγεία της καρδιάς. Καλό είναι οπότε να περιορίζεται η διατροφική χρήση του.

Συμπερασματικά

Συνεπώς, τα συμπεράσματα για τα οφέλη για την υγεία που αναφέρθηκαν για το συγκεκριμένο λάδι καρύδας με τα τριγλυκερίδια μέσης αλύσου δεν μπορούν παρά να μην ισχύουν για το λάδι καρύδας που βρίσκουμε στο εμπόριο. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ομάδες ανθρώπων που χρησιμοποιούν την καρύδα ως μέρος της διατροφής τους διότι είναι κάτι που ευδοκιμεί στη χώρα τους, για παράδειγμα στις Φιλιππίνες και την Ινδία που όπως προείπαμε φημίζονται για την παραγωγή λαδιού έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων. Όμως δεν μπορούμε παρά να είμαστε υποψιασμένοι και επιφυλακτικοί στο να βγάλουμε βιαστικά συμπεράσματα από αυτό, καθώς αυτά τα οφέλη θα μπορούσαν να αποδοθούν και σε πολλά άλλα χαρακτηριστικά είτε διατροφικά είτε όχι, της διαφορετικής ζωής αυτών των ανθρώπων.

Το λάδι καρύδας περιέχει όσες θερμίδες και συνολικό λίπος έχουν και οι άλλες πηγές λίπους, δηλαδή περίπου 120 θερμίδες και 14 γραμμάρια λίπους ανά μία κουταλιά της σούπας. Όταν σε μία συνταγή αντικαθιστάτε το βούτυρο ή το φυτικό λίπος με λάδι καρύδας, χρησιμοποιήστε 25% λιγότερη ποσότητα.