Ο έρωτας και η προσωπική επαφή δεν ήταν πάντοτε ο τρόπος που οδηγούσε τους ανθρώπους σε γνωριμία και γάμο.
Στις παλαιότερες εποχές, οι μελλόνυμφοι δεν είχαν καν γνωρίσει ο ένας τον άλλον, καθώς αυτό ήταν υπόθεση των γονιών. Τις περισσότερες φορές, τα παιδιά μάλιστα, δεν είχαν ερωτηθεί καν για το αν θέλουν να έρθουν σε γάμο.
Μπορεί τώρα οι εποχές να άλλαξαν, οι πεποιθήσεις να έγιναν πιο ελεύθερες, αλλά αυτό χρειάστηκε χρόνια ώστε να επέλθει μία αισθητή αλλαγή στη νοοτροπία των ανθρώπων.
Στις παλαιότερες εποχές, ο έρωτας δεν ήταν η κυριότερη αιτία που δύο άνθρωποι ήθελαν να συνάψουν γάμο. Υπήρχαν οι οικονομικές συνδιαλλαγές από μέρους των γονέων, η αντίληψη ότι τα παιδιά ήταν περισσότερο κτήματα των γονιών και οι ίδιοι έπαιρναν τις αποφάσεις για τη ζωή τους, η αντίληψη πως ο μοναδικός σκοπός μίας γυναίκας είναι ο γάμος και η προστασία ενός άνδρα με την οικονομική εξασφάλιση.
Ο Ελληνικός κινηματογράφος είχε ως κυρίαρχο θέμα το προξενιό και τις πεποιθήσεις περί γάμου σε πολλές ταινίες. Οι περισσότερες ταινίες έχουν ως θέμα τον έρωτα των παιδιών που έρχεται σε αντίθεση με τις οικονομικές βλέψεις και το προξενιό των γονέων. Ωστόσο, βλέπουμε να κυριαρχεί και σε πολλές ξένες ταινίες, περισσότερο παλαιότερων δεκαετιών.
Ας δούμε μερικές ταινίες με θέμα το προξενιό.
Μια τρελή – τρελή σαραντάρα: Σπαρταριστή κωμωδία, με πρωταγωνίστρια τη γνωστή και μη εξαιρετέα, Ρένα Βλαχοπούλου, σε σενάριο Αλέκου Σακελλάριου. Η Ρένα είναι μία χήρα σαραντάρα η οποία είναι γόνος οικογένειας και χήρα. Όταν η χρονική περίοδος του πένθους περάσει, εκείνη θέλει να συνεχίσει τη ζωή. Πέφτει αμαχητί στη γοητεία του νεαρού βιολιστή Τάκη (Ανδρέας Μπάρκουλης), αλλά τα αδέλφια της σχεδιάζουν να της προξενέψουν τον κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερό της πλούσιο Γιώργο Χατζηθωμά (ο αγαπημένος Γιώργος Γαβριηλίδης). Οι αδελφοί της επικρίνουν τη σχέση της με το βιολιστή, διότι αποβλέπουν στην μεγάλη περιουσία και το κύρος του Χατζηθωμά. Στο τέλος, η Ρένα παίρνει τη μεγάλη απόφαση και παρατάει τα πάντα, πηγαίνοντας στην Ιταλία με τον αγαπημένο της.
Το προξενιό (The matchmaker): Ταινία παραγωγής 1997, με θέμα μία Αμερικανίδα που έρχεται στην Ιρλανδία για να βρει τους υποψηφίους ενός γερουσιαστή που διεκδικεί την προεδρία. Όμως, τα βήματα της θα την οδηγήσουν στη διεξαγωγή ενός φεστιβάλ, όπου πραγματοποιείται προξενιό σε όλους τους ανύπανδρους.
Το προξενιό της Άννας: Ελληνική δραματική ταινία του 1972, η πρώτη μεγάλη σκηνοθετική απόπειρα του Παντελή Βούλγαρη και μία από τις σημαντικότερες ταινίες του Νέου Ελληνικού κινηματογράφου. Η Άννα Βαγενά, υποδύεται την Άννα, μία υπηρέτρια σε Αθηναϊκό σπίτι, η οποίο δέχεται να συναντηθεί με τον άνδρα που της προξενεύουν τα δεσποτικά αφεντικά της. Οι αστικές αντιλήψεις αποτυπώνονται ρεαλιστικά με την Άννα Βαγενά να υποδύεται εκπληκτικά μία γυναίκα η οποία υποφέρει από τις παραδοσιακές, επαρχιώτικες αντιλήψεις περί γάμου με τη γυναίκα η οποία υποτάσσεται στις παραδοσιακές αντιλήψεις για τη δημιουργία οικογένειας. Μία σπουδαία ηθογραφία των παραδοσιακών αντιλήψεων, μία εξαιρετική ανάλυση των αντιλήψεων περί προξενιού και γάμου.
Θα σε κάνω βασίλισσα: Κωμωδία του 1964, με πρωταγωνιστές τον Θανάση Βέγγο, τον Λάμπρο Κωνσταντάρα, τη Μπέμπη Κούλα και τη Σούλη Σαμπάχ. Μία από τις καλύτερες ερμηνείες του «καλού ανθρώπου» Θανάση Βέγγου στο ρόλο του παθολογικά τσιγκούνη ο οποίος με τις ακρότητές του κάνει αφόρητη τη ζωή της γυναίκας του (Μπέμπη Κούλα). Το ζευγάρι είχε πάντοτε την οικονομική βοήθεια του θείου της Ελένης ο οποίος ζούσε στην Αμερική, καθώς ο ίδιος πίστευε πως η ανιψιά του είναι χήρα. Όταν καταφτάσει όμως στην Αθήνα για να την επισκεφτεί και να προξενέψει την ίδια με έναν πλούσιο ομογενή του, ο Αντώνης (Θανάσης Βέγγος), θα αναγκαστεί όχι μόνο να παραδεχτεί την αλήθεια, αλλά να αλλάξει νοοτροπία και συμπεριφορά. Ένας Βέγγος τσιγκούνης και μίζερος; ναι, είναι γεγονός!
Η Κάλπικη Λίρα: Η καλύτερη ταινία του Ελληνικού Κινηματογράφου και μία από τις σπουδαιότερες του Παγκόσμιου σινεμά. Μία σπονδυλωτή κωμωδία με τέσσερις διαφορετικές ιστορίες, η οποία έχει σκοπό να αναδείξει τη ματαιότητα του χρήματος. Η τελευταία ιστορία με τον Δημήτρη Χορν και την Έλλη Λαμπέτη, το παθιασμένο «σ’ αγαπώ» της ίδιας, μία μάχη ανάμεσα στον έρωτα και το συμφέρον. Η Αλίκη ερωτεύεται τον Παύλο, ο οποίος είναι ένας φτωχός καλλιτέχνης. Έρχεται σε κόντρα με τον πατέρα της, καθώς εκείνος την προορίζει για έναν πλούσιο επιχειρηματία, ο οποίος είναι ερωτευμένος από παιδί μαζί της. Η ίδια λυγίζει από την οικονομική ανέχεια του Παύλου και παντρεύεται το προξενιό του πατέρα της, αποδεικνύοντας πως ο έρωτας περνάει τελικά και από το στομάχι. Αφήνει ανολοκλήρωτο τον πίνακα στον οποίο κοιτάζει με πάθος τον Παύλο και του λέει «σε αγαπώ», όπως και αφήνει έξω από τη ζωή της τον πραγματικό έρωτα….
Προξενιό, πραγματικός έρωτας, απραγματοποίητα πάθη, ζωές που καταστράφηκαν από τις πεποιθήσεις και τα πρέπει μίας μικροαστικής κοινωνίας. Το προξενιό άλλοτε οδήγησε σε καλούς γάμους, άλλοτε σε καταστροφή. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ελευθερία του ανθρώπου ο οποίος αποφασίζει συνειδητά να έρθει ή να μην έρθει σε γάμο, επιλέγοντας τον άνθρωπο με τα δικά του κριτήρια.
Add Comment