Η βιοφιλία ή biophilia ετυμολογικά σημαίνει αγάπη για τη φύση. Είναι μία τελευταία τάση που επικεντρώνεται στην έμφυτη ροπή που έχει ο άνθρωπος για τη φύση και τις φυσικές διαδικασίες. Αυτό είναι ξεκάθαρο, αν αναλογιστούμε ότι όλοι έχουμε μια γενετική σύνδεση με τον φυσικό κόσμο που έχει δημιουργηθεί μέσα από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ζωής.
Ο άνθρωπος παρότι φαινομενικά απομακρύνεται από τη φύση, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το περιβάλλον του και επηρεάζεται άμεσα. Αυτό αποτυπώνεται λοιπόν σε μία νέα τάση στη διακόσμηση που ενσωματώνει στο σχεδιασμό στοιχεία από τη φύση. Επίσης, μειώνεται σημαντικά το ενεργειακό αποτύπωμα με τις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται και να χρησιμοποιούν ανακυκλωμένο ξύλο ή υλικά φιλικά προς το περιβάλλον και να κατασκευάζουν με αυτά έπιπλα, ακόμα και δάπεδα. Η προσθήκη φυτών στο χώρο μπορεί κι αυτή να συμβάλει στην αισθητική του σπιτιού σας και να δημιουργήσει ένα καθαρό, φιλικό προς το περιβάλλον σπίτι.
Σαν όρος, η βιοφιλία διαδόθηκε από τον Αμερικανό βιολόγο Edward O Wilson τη δεκαετία του 1980, όταν παρατήρησε πώς τα αυξανόμενα ποσοστά αστικοποίησης οδήγησαν σε αποσύνδεση από τη φύση. Με υψηλά ποσοστά μετανάστευσης σε αστικά περιβάλλοντα στον ανεπτυγμένο κόσμο και αυξανόμενα ποσοστά στις αναπτυσσόμενες χώρες , η βιοφιλία ήρθε να ισορροπήσει τις δυναμικές και να προωθήσει την υγεία και την ευημερία μας στο δομημένο περιβάλλον.
Τι σημαίνει Biophilic Design
Το Biophilic Design χρησιμοποιεί αυτές τις ιδέες ως αρχές για τη δημιουργία μιας προσέγγισης με επίκεντρο τον άνθρωπο. Όταν εφαρμόζεται βελτιώνει πολλούς από τους χώρους στους οποίους ζούμε και εργαζόμαστε σήμερα κι αυτό έχει αμέτρητα οφέλη για τον ψυχικό και συναισθηματικό μας κόσμο που τελευταία είναι όλο και πιο ευάλωτος.
Ο βιοφιλικός σχεδιασμός είναι κάτι που χρειάζεται και δεν είναι τυχαίο ότι μας συστήνεται σήμερα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναμένει ότι οι ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος, όπως οι ψυχικές διαταραχές και οι καρδιοαγγειακές παθήσεις, έχουν ανέβει αρκετά υψηλά σε ποσοστό. Μπορεί η ξαφνική εμφάνιση του CoViD19 να μονοπώλησε το ενδιαφέρον, όμως οι παραπάνω ασθένειες είναι ο πραγματικός κίνδυνος των τελευταίων χρόνων. Με τη μειωμένη σύνδεση με τη φύση, την αυξανόμενη πίεση στον αστικό χώρο και την πανταχού παρούσα τεχνολογική παρουσία οι ευκαιρίες για να ανακτήσουμε την ψυχική και σωματική μας υγεία μειώνονται δραματικά.
Τι δείχνουν οι έρευνες
Έρευνες έχουν δείξει ότι η ενσωμάτωση άμεσων ή έμμεσων στοιχείων της φύσης στο δομημένο περιβάλλον έχει αποδειχθεί πως μειώνει το στρες, τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης και των καρδιακών παλμών, ενώ αυξάνεται η παραγωγικότητα, η δημιουργικότητα και οι αυτοαναφερόμενοι ρυθμοί ευεξίας.
Οι επιχειρήσεις στην πρωτοπορία του σχεδιασμού χώρων εργασίας, όπως η Apple, η Google και η Amazon επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε στοιχεία που προτείνει το Biophilic Design. Αυτές οι αρχές αποδεικνύονται ότι βελτιώνουν τη συγκέντρωση των εργαζομένων, τη δέσμευση και τη γνωστική ικανότητα, αλλά επίσης προσελκύουν και βοηθάνε τους ανθρώπους να εκφράσουν το ταλέντο τους.
Υπήρξαν πολλές μελέτες τα τελευταία 35 χρόνια σχετικά με τα οφέλη που μπορεί να δώσει ένας βιοφιλικός σχεδιασμός στη δόμηση, κυρίως μέσω της βελτίωσης της σύνδεσης με τη φύση. Σχεδιάζοντας για παράδειγμα ένα γραφείο, η παραγωγικότητα μπορεί να αυξηθεί κατά 8%, τα ποσοστά ευεξίας κατά 13%, αυξάνει τη δημιουργικότητα και μειώνει τις στιγμές που ο εργαζόμενος είναι νοητικά απών και μη συγκεντρωμένος. Αν μιλήσουμε για ξενοδοχεία και ξενώνες, αξίζει να σημειωθεί ότι οι επισκέπτες επιθυμούν να πληρώσουν 23% περισσότερα χρήματα για δωμάτια με βιοφιλικά στοιχεία.
Ποσοστά στους εκπαιδευτικούς χώρους
Στους εκπαιδευτικούς χώρους έχουμε αυξημένα ποσοστά μάθησης κατά 20-25%, βελτιωμένα αποτελέσματα δοκιμών, επίπεδα συγκέντρωσης και παρακολούθησης, ενώ μειωμένες οι επιπτώσεις Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Στους χώρους υγειονομικής περίθαλψης, οι μετεγχειρητικοί χρόνοι ανάκαμψης μειώθηκαν κατά 8,5% και είχαμε μειωμένο πόνο κατά 22%.Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι η παρουσία της βλάστησης και στοιχείων τοπίου έχει βρεθεί ότι αυξάνει τις μέσες τιμές ενοικίασης σε χώρους λιανικής με τους πελάτες που δείχνουν ότι ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν 8-12% περισσότερο, για αγαθά και υπηρεσίες.
Τέλος, το σπίτι σας μπορεί να σας προσφέρει περισσότερη ηρεμία και γαλήνη, με 7-8% λιγότερο έγκλημα να αποδίδεται σε περιοχές με πρόσβαση στη φύση και μπορεί να οδηγήσει σε μία αύξηση της τάξεως του 4-5% στην τιμή του ακινήτου.
Η εφαρμογή του βιοφιλικού σχεδιασμού αποδίδεται σε μία βελτιστοποίηση στην οργάνωση χώρων, αύξηση των επιπέδων θερμικής άνεσης, της ποιότητας αέρα, μείωση των επιπέδων τοξινών και καλύτερου αερισμού, ακουστική άνεσης, βελτιωμένου φυσικού και τεχνητού φωτισμού, εσωτερικής και εξωτερικής θέας στη φύση. Ακόμη συναντάται και στη χρήση υλικών, σχεδίων και χρωμάτων από φυσικά υλικά, την ενσωμάτωση χώρων αποκατάστασης της ηρεμίας και στην καλυτέρευση των ψυχολογικών επιδράσεων του χώρου.
[…] που πρέπει να πραγματοποιηθεί. Η αλλαγή αυτή αφορά το σπίτι του καθενός και το πώς μπορεί να γίνει πιο βιώσιμο. […]